آسم اصطلاحی است که از واژه‌ای یونانی به معنای نفس نفس زدن گرفته شده است. علائم شایع آسم و برونشیت در کودکان و بزرگسالان شامل خس خس و سرفه کردن و کمبود نفس است که با انجام فعالیت وخیم‌تر می‌شود. برخی عوامل خطر که فرد را مستعد بیماری آسم می‌کند عبارت است از سابقه خانوادگی، استعمال دخانیات، چاقی مفرط و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها.
علائم آسم می‌تواند خفیف یا شدید و از فردی به فرد دیگر کاملا متغیر باشد. شما ممکن است تعداد اندکی از حملات آسم را تجربه کنید و تنها در زمان‌های خاصی علائم آسم را داشته باشید مانند زمان‌هایی که ورزش می‌کنید.
پیشگیری و درمان آسم
عاطفه چهره‌گشا
آسم اصطلاحی است که از واژه‌ای یونانی به معنای نفس نفس زدن گرفته شده است. علائم شایع آسم و برونشیت در کودکان و بزرگسالان شامل خس خس و سرفه کردن و کمبود نفس است که با انجام فعالیت وخیم‌تر می‌شود. برخی عوامل خطر که فرد را مستعد بیماری آسم می‌کند عبارت است از سابقه خانوادگی، استعمال دخانیات، چاقی مفرط و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها.
علائم آسم می‌تواند خفیف یا شدید و از فردی به فرد دیگر کاملا متغیر باشد. شما ممکن است تعداد اندکی از حملات آسم را تجربه کنید و تنها در زمان‌های خاصی علائم آسم را داشته باشید مانند زمان‌هایی که ورزش می‌کنید.
آسم وضعیتی است که در آن مسیرهای تنفسی تنگ و ملتهب شده و موکوس (خلط)اضافی ترشح می‌کنند. این وضعیت می‌تواند باعث مشکل شدن تنفس، سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس شود. در برخی افراد، آسم تنها یک مشکل کوچک محسوب می‌شود. اما برای برخی از افراد، آسم می‌تواند به یک مشکل بزرگ تبدیل شود که مانع انجام فعالیت‌های روزمره فرد شده و حتی می‌تواند به حملات کشنده آسم منجر شود.
درمانی برای آسم وجود ندارد اما علائم آن قابل کنترل هستند. به‌دلیل اینکه علائم بیماری آسم با گذشت زمان تغییر می‌کنند، لازم است با پزشک خود همکاری لازم را داشته باشید تا علائم و نشانه‌های بیماریتان را به دقت پیگیری کرده و بر حسب نیاز درمان‌های لازم برای شما به‌کار گرفته شود.
علت
دلیل اینکه برخی افراد مبتلا به آسم می‌شوند اما افراد دیگر به این بیماری مبتلا نمی‌شوند مشخص نیست اما احتمالا ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی در ابتلا به این بیماری نقش دارند.
پیشگیری
اگرچه راهکاری برای پیشگیری از آسم وجود ندارد، اما از طریق همکاری با پزشکتان می‌توانید یک برنامه مرحله به مرحله را متناسب با بیماری و شرایط خود برای زندگیتان طراحی کنید و از بروز حملات آسم جلوگیری کنید.
مطابق برنامه عملکردی برای آسم خود عمل کنید. آسم یک بیماری پیشرونده است که نیازمند درمان و پایش مداوم است. درمان بیماری به شما این احساس را می‌دهد که به‌طور کلی کنترل بهتری بر زندگی خود دارید.
واکسن‌های آنفلوآنزا و پنومونی را دریافت کنید. واکسیناسیون منظم می‌تواند از ابتلای شما به آنفلوآنزا و پنومونی پیشگیری کند و از این طریق در کاهش بروز حملات آسم موثر باشد.
محرک‌های ایجاد آسم خود را شناسایی کرده و از مواجهه با آنها اجتناب کنید. برخی از آلرژن‌ها و محرک‌های محیطی مانند گرده گل ها، قارچ ها، هوای سرد و آلاینده‌های هوا می‌توانند سبب بروز حملات آسم شوند. محرک‌های ایجاد یا تشدید آسم خود را شناسایی کرده و از مواجهه با آنها اجتناب کنید.
تنفس خود را پایش کنید. شما می‌توانید در مورد علائم هشداردهنده بروز حملات آسم مانند سرفه‌های ضعیف، خس خس سینه یا تنگی نفس آموزش ببینید. اما چون پیش از اینکه شما از علائم و نشانه‌های آن آگاه شوید ممکن است عملکرد ریه‌های شما کاهش یابد، به‌طور منظم جریان حداکثر ریه‌های خود را با یک دستگاه پیک فلومتر خانگی اندازه‌گیری کرده و ثبت کنید.
حملات آسم را به‌سرعت تشخیص داده و درمان کنید. اگر سریع عمل کنید احتمال اینکه شما حمله شدیدی داشته باشید کمتر خواهد بود.
داروهای خود را مطابق تجویز پزشک مصرف کنید. به‌دلیل اینکه بیماری آسم شما ممکن است پیشرفت کند، بدون مشورت با پزشک هیچ‌کدام از داروها و دوز آنها را تغییر ندهید. بهتر است در زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید داروهای خود را همراه داشته باشید تا پزشکتان مجددا نحوه مصرف صحیح داروها و دوز آنها را چک کند.
عوامل خطر
به نظر می‌رسد برخی عوامل می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به آسم شوند. این عوامل عبارت است از:
داشتن نسبت خونی(مانند والدین یا برادر و خواهر) با فرد مبتلا به آسم
ابتلا به سایر آلرژی‌ها مانند درماتیت آتوپیک یا رینیت(زکام در اثر حساسیت)
داشتن اضافه وزن
استعمال دخانیات
مواجهه با دود سیگار
داشتن مادری که در دوران بارداری استعمال سیگار داشته است.
مواجهه با بخارها و سایر آلاینده ها
مواجهه با محرک‌های شغلی مانند مواد شیمیایی که در کشاورزی، آرایشگری و کارخانجات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مواجهه با آلرژن ها، مواجهه با برخی میکروب‌ها یا انگل‌ها و ابتلا به انواع عفونت‌های ویروسی و باکتریایی نیز می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به آسم موثر باشند. در هر صورت به‌منظور تعیین نقش این عوامل در ابتلا به آسم نیاز به انجام تحقیقات بیشتر وجود دارد.
در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
اگر فکر می‌کنید مبتلا به آسم هستید. اگر به‌طور مکرر دچار سرفه یا خس خس سینه می‌شوید که بیش از چند روز طول می‌کشد یا سایر علائم و نشانه‌های آسم را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. درمان سریع آسم می‌تواند از آسیب‌های طولانی مدت به ریه جلوگیری کند و مانع پیشرفت بیماری فرد با گذشت زمان می‌شود.
تغییر شیوه زندگی
اگرچه بسیاری از بیماران مبتلا به آسم برای جلوگیری از بروز علائم و کاهش علائم بیماری به دارودرمانی تکیه می‌کنند، اماخود شما نیز می‌توانید اقداماتی انجام دهید که سلامتی خود را حفظ کنید و احتمال حملات آسمتان را کاهش دهید.
از محرک‌های ایجاد آسم اجتناب کنید
به کارگیری اقدامات لازم برای کاهش مواجهه با محرک‌هایی که باعث شروع علائم آسم می‌شوند، بخش مهم در کنترل این بیماری است. این اقدامات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.
آلودگی‌های منزل خود را کاهش دهید. گرد و خاک را در منزل به حداقل برسانید زیرا می‌تواند باعث تشدید علائم آسم شما در طول شب شود. یکی از راهکارها برای این کار تعویض برخی از لوازم داخل اتاق خوابتان است. به‌عنوان مثال بالش‌های روکش دار و تشک‌ها را با کاورهای ضدگردوخاک بپوشانید. فرش‌ها را برداشته و کف اتاق را چوبی کنید. از پرده‌ها و دیوارهای قابل شست‌وشو استفاده کنید.
رطوبت مناسب محیط را حفظ کنید. اگر در منطقه‌ای با آب و هوای مرطوب زندگی می‌کنید با پزشک خود در مورد استفاده از دستگاه رطوبت زدا مشورت کنید.
از مواجهه با تخم قارچ‌ها جلوگیری کنید. رطوبت حمام، آشپزخانه و اطراف خانه را پاک کنید تا تخم‌های قارچ‌ها نتوانند در این قسمت‌ها رشد کنند.
مواجهه با شوره پوست حیوانات خانگی را کاهش دهید. اگر به شوره پوست حیوانات خانگی آلرژی دارید از تماس با خز یا پر اجتناب کنید. همچنین به‌طور مرتب حیوانات خانگی خود را تمیز کرده و شستشو دهید.
به‌طور مرتب منزل خود را تمیز کنید. منزل خود را حداقل هفته‌ای یک بار تمیز کنید. در زمان تمیز کردن و گردگیری به‌دلیل افزایش احتمال حرکت گردوخاک از ماسک استفاده کنید یا گردگیری را بر عهده فرد دیگری بگذارید.
در هوای سرد دهان و بینی خود را بپوشانید. اگر آسم شما با هوای سرد و خشک تشدید می شود، استفاده از ماسک می‌تواند برای شما مفید باشد.
سلامت خود را حفظ کنید
مراقبت از خود و درمان سایر بیماری‌های مرتبط با آسم به کنترل علائم آسم کمک می‌کند. برای این منظور، موارد زیر را رعایت کنید:
به‌طور منظم ورزش کنید. ابتلا به بیماری آسم به این معنا نیست که شما باید از نظر فیزیکی فعالیت کمتری داشته باشید. درمان آسم می‌تواند از حملات آسم در طول انجام ورزش جلوگیری کند و علائم شما را کنترل کند.
ورزش منظم می‌تواند قلب و ریه‌های شما را تقویت کند که در کاهش علائم آسم مفید است. اگر در هوای سرد ورزش می‌کنید از یک ماسک استفاده کنید تا نفس‌های شما را گرم کند.
وزن مطلوب خود را حفظ کنید. داشتن اضافه وزن می‌تواند علائم آسم را تشدید کند و احتمال ابتلای فرد به سایر بیماری‌ها را نیز افزایش می‌دهد.
به اندازه کافی میوه جات و سبزیجات مصرف کنید.
سوزش سر دل و ریفلاکس خود را کنترل کنید.
درمان‌های جایگزین بیماری آسم شامل موارد زیر هستند
تکنیک‌های نفس کشیدن. این تمرین‌ها می‌توانند نیاز شما به داروها را برای کنترل بیماری آسم کاهش دهند. کلاس‌های یوگا که تناسب اندام را بیشتر کرده و استرس را کاهش می‌دهند می‌توانند برای بیماری آسم نیز مفید باشند.
طب سوزنی. این روش شامل وارد کردن سوزن‌های بسیار باریک در نقاط خاصی از بدن است. طب سوزنی روش بی‌خطری بوده و معمولا بدون درد است.
تکنیک‌های تمدد اعصاب (ریلکسیشن). تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، بیوفیدبک، هیپنوتیزم و شل کردن عضلات می‌تواند با کاهش استرس و کشش عضلات در بیماری آسم مفید باشند.
درمان‌های گیاهی و طبیعی. برخی درمان‌های گیاهی و طبیعی که می‌توانند در بهبود علائم آسم موثر باشند شامل کافئین، منیزیم و پیکنوژنول هستند. با این وجود در مورد اثرات درمان‌های گیاهی در درمان بیماری آسم نیاز به انجام مطالعات بیشتر وجود دارد.
برخی از خوراک‌ها و داروهای گیاهی برای بهبود آسم عبارت است از:
عسل: استفاده از عسل، به‌ویژه عسل گندم سیاه که پررنگ و سرشار از آنتی اکسیدان است، برای درمان سرفه توصیه شده است. مخلوطی از کمی عسل و آب گرم به‌طور موثر خلط اضافه را دفع می‌کند. همچنین نوشیدن ترکیب یک چهارم قاشق مرباخوری عسل با یک فنجان چای نیز مفید است.
ماهی چرب: منبع اسید چرب امگا3، ماهی تن، سالمون و ساردین است که برای درمان آسم سودمند است. این ماهی‌ها را می‌توان 2 بار در هفته مصرف کرد.
موز: مصرف موز، نفس کشیدن را آسانتر می‌کند. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد کودکان مبتلا به آسم که هفته‌ای یک بار موز مصرف می‌کنند کمتر دچار خس خس سینه می‌شوند.
برای پیشگیری از حمله آسم، موز رسیده را در ماهیتابه حرارت دهید؛ سپس از روی حرارت بردارید و کمی فلفل سیاه روی آن بپاشید و آن را میل کنید تا مسیر لوله‌های تنفسی باز شود. این کار باعث می‌شود فرد بدون سختی نفس بکشد.
سیر: برای مبتلایان به آسم مفید است در بیشتر موارد از سیر برای درمان آسم استفاده می‌شود. مصرف محلولی از جوشانده چند حبه سیر با نصف پیمانه شیر برای درمان آسم مفید است. این مخلوط را ولرم و هر شب میل کنید.
کافئین: برای تسکین موقت خس خس سینه از نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه استفاده کنید. در افرادی که روزانه قهوه داغ می‌نوشند حمله آسم راحت‌تر کنترل می‌شود. کافئین ماده تحریک کننده است که باعث گشاد شدن راه‌های هوایی
می‌شود.
آب میوه‌های سالم: نوشیدن آب میوه برای پیشگیری از حمله آسم مفید است. به‌عنوان مثال، آب لیمو با آسم مقابله می‌کند زیرا سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. آب پرتقال سرشار از ویتامین C است. این ویتامین حاوی آنتی اکسیدان است که از سلول‌های دیواره لوله‌های برونشیتی محافظت می‌کند. آب میوه های غنی از فلاوانوئید، مانند سیب، انگور و گلابی نیز مفید است. برای مقابله با ناراحتی تنفسی و درد آسم، آب زغال اخته مصرف کنید.
فلفل قرمز: کاپساسین ماده اصلی آن به‌طور مستقیم روی مخاط راه‌های هوایی و سینوزیت تاثیر می‌گذارد.
نخود بو داده: نخود غنی از پروتئین است و در صورت مصرف آن با یک لیوان شیر، باعث باز شدن راه‌های تنفسی می‌شود.
انجیر: مقداری انجیر را با آب سرد بشویید سپس به مدت چند ساعت یا یک شب کامل در آب خیس کنید و آب آن را مصرف کنید.
شلغم: سال‌هاست که از شلغم خام برای درمان علائم آسم از جمله گرفتگی سینه استفاده می‌شود. آنتی اکسیدان موجود در آن، از آسیب رسیدن به بافت سلول‌های ریه پیشگیری می‌کند.
از مصرف هر نوع توتون وتنباکو بپرهیزید: اگر دچار حمله‌های مکرر آسم می‌شوید توصیه می‌کنیم از استعمال مواد دخانی بپرهیزید. زیرا دود این مواد لوله تنفسی را تحریک و واکنش سیستم دفاعی بدن را بیشتر می‌کند.
چربی اضافه را آب کنید: برای بهبود عملکرد ریه، مبتلایان به آسم باید از طریق ورزش و برنامه غذایی سالم، وزن خود را پایین بیاورند. برای پیشگیری از حمله‌های آسم همیشه با ورزش بدنتان را گرم کنید. توجه کنید اضافه وزن روی تمام سیستم بدن از جمله ریه اثر می‌گذارد.
عامل تشدیدکننده آسم را شناسایی کنید: شناسایی عوامل تشدیدکننده حمله آسم، به درمان آن کمک می‌کند. بیشتر مبتلایان از طریق ذرات گرد و خاک، کپک و دود دچار حمله آسم می‌شوند.
عوامل محرک ایجاد آسم
مواجهه با مواد مختلفی که باعث آلرژی می‌شوند (آلرژن‌ها) و محرک‌ها می‌توانند سبب بروز علائم و نشانه‌های آسم شوند. عوامل محرک ایجاد بیماری آسم از فردی به فرد دیگر متغیر هستند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
آلرژن‌های موجود در هوا مانند گرده گل‌ها، ذرات و شوره پوست حیوانات، قارچ‌ها و گردو خاک و ذرات معلق موجود در هوا
عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی
فعالیت فیزیکی(آسم ناشی از ورزش)
هوای سرد
آلاینده‌ها و محرک‌های هوا مانند سیگار
داروهای خاص مانند بتابلوکرها، آسپرین، ایبوپروفن(آدویل) و ناپروکسن
استرس و احساسات شدید
سولفیت‌ها و افزودنی‌های موجود در به برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها مانند میگو، میوه‌های خشک شده، سیب‌زمینی فرآوری شده، و کنسروها
بیـمــاری ریفـلاکـــس معـــدی مـــروی
که در این بیماری اسید معده به داخل مری برمی‌گردد.
سیکل قاعدگی در برخی خانم‌ها
نشانه‌ها
شما ممکن است تعداد اندکی از حملات آسم را تجربه کنید و تنها در زمان‌های خاصی علائم آسم را داشته باشید مانند زمان‌هایی که ورزش می‌کنید یا اینکه همیشه علائم بیماری را تجربه کنید.
علائم و نشانه‌های آسم عبارت است از:
تنگی نفس
سفتی یا درد قفسه سینه
مشکل در خواب که به‌دلیل تنگی نفس، سرفه یا خس خس سینه ایجاد می‌شود.
صدای خس خس یا سوت در زمان بازدم(خس خس از علائم معمول آسم در کودکان است).
حملات سرفه یا خس خس سینه که با ویروس‌های تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا شدیدتر می‌شود.
علائمی که نشان‌دهنده تشدید بیماری آسم می‌باشند شامل این مواردند:
علائم و نشانه‌هایی از آسم که شدید بوده و به‌طور مکرر رخ دهند.
شدیدتر شدن مشکل در تنفس
نیاز به استفاده مکرر از داروهای استنشاقی سریع اثر برای بهبود سریع علائم.
در برخی افراد علائم آسم در برخی شرایط شدیدتر می‌شود. این شرایط عبارت است از:
آسم ناشی از ورزش. این وضعیت زمانی که هوا سرد و خشک باشد، می‌تواند بدتر شود.
آسم مربوط به شغل. این آسم می‌تواند به‌دلیل محرک‌های موجود در محیط کار مانند بخار، گاز یا گردوخاک‌های شیمیایی ایجاد شود.
آسم ناشی از آلرژی. این نوع آسم در اثر آلرژن‌های خاص مانند آلرژن‌های مربوط به حیوانات خانگی، سوسک یا گرده گل‌ها ایجاد می‌شود.
نکات اساسی درمان
درمان‌های جایگزین خاص می‌توانند به کاهش علائم آسم کمک کنند. اما به خاطر داشته باشید که این درمان‌ها نمی‌توانند جایگزین درمان‌های پزشکی و دارویی شوند به‌ویژه اگر شما مبتلا به آسم شدید باشید.
قبل از مصرف هر نوع گیاه دارویی یا مکمل با پزشک خود مشورت کنید زیرا برخی از این مواد می‌توانند با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشند. با وجود اینکه برخی از درمان‌های جایگزین در بیماران مبتلا به آسم به‌کار گرفته می‌شوند، در برخی موارد نیاز به انجام تحقیقات بیشتر در زمینه اثرات این درمان‌ها و اثرات جانبی احتمالی آنها وجود دارد.
منبع:دنیای اقتصاد